Wat is de hypotheekrente historie?

Hypotheekrente verloop laatste 35 jaar

Begin jaren negentig waren hypotheekrentes nog extreem hoog. Rentes van 10% of 11% kwamen vaak voor, omdat de kapitaalmarktrentes toen ook hoog stonden. Dit zijn de tarieven waartegen banken geld lenen bij beleggers, en die bepalen ook de hypotheekrentes.

De hoge kapitaalmarktrentes kwamen door politieke en economische onzekerheid, zoals de val van de Berlijnse Muur in 1989 en de wederopbouw in Oost-Europa. Dit zorgde voor hoge hypotheekrentes in die tijd.

Vanaf 1990 daalden de rentes geleidelijk tot 1999. Rond de millenniumwisseling stegen ze weer. Onzekerheid op de financiële markten en stijgende kapitaalmarktrentes speelden daarbij een grote rol. Zo kelderden de aandelen van internetbedrijven in 2000 door het knappen van de Dot-com Bubble.

Tussen 2001 en 2005 daalden de hypotheekrentes weer, tot ze in 2005 rond 4% lagen. Daarna stegen de rentes opnieuw, vooral door de financiële crisis van 2008/2009.

Hypotheekrente verloop laatste 10 jaar

Sinds 2003 publiceert De Nederlandsche Bank cijfers over de gemiddelde hypotheekrente. Deze cijfers laten zien hoe de gemiddelde rente voor nieuwe hypotheken zich ontwikkelt. Dit is de gemiddelde rente van alle nieuw afgesloten hypotheken samen. Tussen 2013 en 2021 daalden de hypotheekrentes sterk. Vanaf eind 2021 zijn de rentes weer gestegen.

Hypotheekrente verloop 2019 t/m 2024

We kijken naar het hypotheekrenteverloop van de afgelopen vier jaar, gebaseerd op onze cijfers voor verschillende rentevaste periodes. De Europese Centrale Bank (ECB) speelt hierin een belangrijke rol. Met haar rentebeleid beïnvloedt de ECB steeds sterker de spaar-, leen- en hypotheekrentes. Door de leenrentes voor banken laag te houden, blijven ook de hypotheekrentes betaalbaar. Wil je meer weten over hoe de ECB de hypotheekrentes beïnvloedt? Lees hier meer over de invloed van de ECB op de hypotheekrentes.

Hypotheekrenteverloop 2019 en 2020

In de tweede helft van 2019 zakten de hypotheekrentes flink. Kort daarna, eind 2019 en begin 2020, brak de coronapandemie wereldwijd uit. Deze crisis bracht veel onzekerheid met zich mee en zorgde ervoor dat de kapitaalmarktrentes stegen. Hierdoor gingen de hypotheekrentes tijdelijk omhoog. Als reactie daarop probeerden veel mensen snel een nieuwe hypotheek af te sluiten of hun bestaande hypotheek over te sluiten. Zij wilden nog gebruikmaken van de relatief lage rentes, uit angst dat deze verder zouden stijgen. De groeiende vraag naar hypotheken leidde vervolgens tot een daling van de hypotheekrentes. Deze trend hield aan in 2021.

Hypotheekrenteverloop 2021 en 2022

Vanaf het einde van 2021 begonnen de hypotheekrentes weer te stijgen, met een scherpe versnelling vanaf februari 2022. Dit werd voornamelijk veroorzaakt door de oplopende inflatie en de uitbraak van de oorlog in Oekraïne. Deze gebeurtenissen brachten veel onzekerheid op de markten, waardoor de kapitaalmarktrentes – de tarieven waartegen banken geld lenen – aanzienlijk stegen. Als reactie hierop wilden ineens veel mensen een nieuwe hypotheek afsluiten of hun bestaande hypotheek oversluiten. Als gevolg hiervan pasten hypotheekverstrekkers hun rentes massaal naar boven aan.

Hypotheekrenteverloop 2023 tot nu

In 2023 bleven de hypotheekrentes relatief hoog, maar vanaf november zagen we ze beginnen te dalen. De daling werd veroorzaakt door een afname van de kapitaalmarktrentes, omdat beleggers weer vertrouwen kregen in een blijvende afname van de inflatie. Dit zorgde ervoor dat het voor hypotheekverstrekkers goedkoper werd om geld bij beleggers te lenen, wat zich vertaalde in lagere rentes voor de consument. Gedurende de eerste helft van 2024 bleven de rentes stabiel, maar in de tweede helft daalden ze verder. Begin 2025 zagen we echter een lichte stijging, mede door de lagere economische groei in de Eurozone en de geopolitieke spanningen.

Hoewel de hypotheekrente in 2025 hoger is dan het lage niveau van 2020-2021, is deze nog steeds relatief laag in vergelijking met de lange termijn. Vroeger was een rente van 10% heel normaal, zoals bijvoorbeeld 40 jaar geleden. Dit toont aan dat de huidige rentes, ondanks hun recente stijging, in historisch perspectief nog steeds gematigd zijn.

Hypotheekrente 20 jaar vast historie

Een hypotheekrente 20 jaar vast is de meest populaire keuze. Laten we daarom specifiek kijken naar hoe de rente van deze periode zich heeft ontwikkeld. In feite is het verloop van de hypotheekrente voor 20 jaar vast vergelijkbaar met andere rentevaste periodes. Of het nu gaat om de hypotheekrente 30 jaar vast, de hypotheekrente 10 jaar vast en de hypotheekrente 5 jaar vast, de renteontwikkeling volgt in grote lijnen dezelfde trend.

Variabele hypotheekrente historie

Een variabele hypotheekrente is een rente die meebeweegt met de marktrentes. Dit werd vooral zichtbaar vanaf juli 2022, toen de Europese Centrale Bank (ECB) begon met het verhogen van haar rentetarieven. De variabele hypotheekrente volgde deze verhogingen snel.

In 2023 ging de ECB door met het verhogen van haar rente, wat ervoor zorgde dat de variabele hypotheekrente bleef stijgen. Maar aan het einde van 2023, begin 2024, besloot de ECB haar beleid te stabiliseren, omdat de inflatie leek te dalen. Dit zorgde ervoor dat de variabele hypotheekrente begin 2024 stopte met stijgen en stabiliseerde.

Vanaf halverwege 2024 zag je de variabele hypotheekrente weer dalen, omdat de ECB sinds juni haar rentetarieven geleidelijk verlaagde. Eind januari 2025 volgt er een nieuw rentebesluit van de ECB. Aangezien de economische groei achterblijft, maar inflatie nog steeds een probleem is, is de uitkomst van dit besluit onzeker. De verwachting is echter dat de ECB rente in de loop van het jaar mogelijk verder zal dalen, wat ook de variabele hypotheekrente zou kunnen verlagen.

Conclusie hypotheekrente historie

De hypotheekrentehistorie van de afgelopen 30 jaar laat inderdaad een dalende trend zien, met enkele uitzonderingen. In 2022 en begin 2023 stegen de rentes sterk, maar vergeleken met de hoge rentes van de jaren '80 en '90, zijn de rentes nu relatief laag. 30 jaar geleden lagen de gemiddelde hypotheekrentes tussen de 10% en 11%, terwijl ze eind 2023 variëren tussen de 4% en 4,65%.

In 2024 was er wat verlichting, aangezien de rentes licht daalden door de stabilisatie van de inflatieverwachtingen en de markten. Hoewel de hypotheekrentes in 2024 licht gedaald zijn, blijven ze relatief hoog in vergelijking met de extreem lage rentes die we in de afgelopen decennia hebben gezien. De effecten van de scherpe renteverhogingen in de voorgaande jaren zijn nog steeds merkbaar, wat betekent dat de hypotheeklasten voor huizenkopers en bestaande eigenaren nog steeds aanzienlijk hoger liggen dan voor de stijgingen.