Wat is de hypotheekrente historie?

Hypotheekrente verloop laatste 30 jaar

30 jaar geleden, begin jaren negentig, stonden de hypotheekrentes nog op een enorm hoog niveau. Hypotheekrentes van 10% of 11% waren zeker geen uitzondering. Dit komt doordat de kapitaalmarktrentes toen ook hoog waren. Kapitaalmarktrentes zijn de tarieven waartegen de banken zelf geld lenen bij beleggers. Op die rentes baseren de banken dus ook hun hypotheekrentes.

De kapitaalmarktrentes waren begin jaren negentig zo hoog, omdat er veel politieke en economische onzekerheid was. Denk aan de val van de Berlijnse Muur in 1989 en de wederopbouw in de voormalige Oostbloklanden. Hierdoor waren de hypotheekrentes in 1990 dus ook erg hoog.

Na 1990 begonnen de hypotheekrentes te dalen, tot in 1999. Rond de millenniumwisseling steeg de hypotheekrente weer. Opnieuw speelde onzekerheid bij beleggers en stijgende kapitaalmarktrentes de belangrijkste rol. Zo barstte in 2000 de Dot-com Bubble op de beurzen, waardoor aandelen van internetbedrijven ineens flink kelderden.

Tussen 2001 en 2005 zette de dalende lijn in de hypotheekrente historie uiteindelijk toch door. In 2005 lagen de hypotheekrentes gemiddeld rond 4%. Na dat jaar begonnen de hypotheekrentes echter toch weer te stijgen. Dit duurde voort tot na de financiële crisis van 2008/2009.

Hypotheekrente verloop laatste 10 jaar

Sinds 2003 publiceert De Nederlandsche Bank cijfers over de gemiddelde hypotheekrente. Hier zie je hoe de gemiddelde rente voor nieuwe hypotheken zich sindsdien heeft ontwikkeld. Dit is de gemiddelde hypotheekrente van alle nieuw afgesloten hypotheken bij elkaar. Hier is duidelijk zichtbaar dat de hypotheekrentes de laatste 10 jaar vooral een dalende lijn hebben gevolgd. Sinds eind 2021 zijn de hypotheekrentes dus weer aan het stijgen.

Hypotheekrente verloop 2018 t/m 2023

We duiken nog wat dieper in het hypotheekrente verloop van de laatste vier jaar. Hierbij kijken we naar onze eigen cijfers over de hypotheekrenteontwikkeling voor verschillende rentevaste periodes. We zien dat de Europese Centrale Bank (ECB) met haar rentebeleid de laatste jaren een sterkere invloed uitoefent op de spaar-, leen- en hypotheekrentes. Door de rentes waartegen banken geld kunnen lenen bij de Europese Centrale Bank laag te houden, zorgt de ECB ervoor dat banken hun hypotheekrentes ook laag houden. Lees hier meer over de invloed van de ECB op de hypotheekrentes.

Hypotheekrenteverloop 2018 en 2019

In 2018 leek het er even op dat de ECB haar stimuleringsmaatregelen ging afbouwen. Daardoor waren er ook wat schommelingen in de hypotheekrentes te zien. Toen eind 2018 duidelijk werd dat de ECB nog wel even doorging met haar steunbeleid, stabiliseerde de hypotheekrente weer.

Het hypotheekrente verloop liet in de tweede helft van 2019 een scherpe daling zien. Dit kwam doordat de ECB weer opnieuw stimuleringsmaatregelen aankondigde, waardoor de kapitaalmarktrentes en dus ook de hypotheekrentes daalden.

Hypotheekrenteverloop 2020 en 2021

Eind 2019 / begin 2020 kreeg de wereld te maken met de coronapandemie. Dit zorgde voor veel onzekerheid en stijgende kapitaalmarktrentes. Je ziet dan ook in de bovenstaande grafiek dat de hypotheekrentes even stijgen. Als reactie hierop willen ineens heel veel mensen een nieuwe hypotheek afsluiten of hun bestaande hypotheek oversluiten . Ze zijn namelijk bang dat de hypotheekrentes nog verder stijgen en willen nu nog profiteren van relatief lage hypotheekrentes. Door de toenemende vraag dalen de hypotheekrentes weer verder. Dit zet zich ook door in 2021.

Hypotheekrenteverloop 2022 en 2023

Vanaf eind 2021 beginnen de hypotheekrentes weer te stijgen. Vanaf februari 2022 nemen ze echt een vlucht omhoog. Dit komt vooral door de steeds verder toenemende inflatie en de oorlog in Oekraïne. Dit zorgt voor onrust bij beleggers, waardoor de kapitaalmarktrentes, waartegen banken zelf lenen, fors stijgen. Als gevolg hiervan verhogen de hypotheekverstrekkers massaal hun hypotheekrentes.

Deze lijn zette zich in 2023 door. Sinds november zijn de hypotheekrentes weer licht gedaald. Beleggers krijgen er steeds meer vertrouwen in dat de inflatie op de lange termijn laag blijft. Hierdoor dalen de rentes op de kapitaalmarkt en dus ook de rentes voor hypotheken.

Hypotheekrente 20 jaar vast historie

Omdat een hypotheekrente 20 jaar vast de meest gekozen rentevaste periode is, gaan we nog even specifiek in op de historie van deze hypotheekrente over de afgelopen 3 jaar. Zoals je ziet, volgt de hypotheekrente 20 jaar vast eigenlijk gewoon dezelfde lijn als de andere hypotheekrente tarieven, zoals de hypotheekrente 30 jaar vast, de hypotheekrente 10 jaar vast en de hypotheekrente 5 jaar vast.

Variabele hypotheekrente historie

Variabele hypotheekrente wil zeggen dat de hypotheekrente meebeweegt met de marktrentes. De laatste jaren was variabele hypotheekrente historie opvallend stabiel. Dit komt doordat banken en hypotheekverstrekkers de variabele hypotheekrente grotendeels baseren op de ECB-rente. Dit tarief stond tussen sinds 2016 en juli  2022 op 0%, waardoor er dus ook nauwelijks verandering is in de variabele hypotheekrente. Omdat de ECB sinds juli 2022 alweer een paar keer haar rentes heeft verhoogd, is ook de variabele hypotheekrente sindsdien flink gestegen. Nu de ECB in september 2023 is gestopt met de renteverhogingen zie je de variabele rente ook tot stilstand komen.

Conclusie hypotheekrente historie

De hypotheekrente historie van de afgelopen 30 jaar laat eigenlijk voornamelijk een dalende trend zien. Er zijn tussendoor wel wat stijgingen geweest, in 2022 en begin 2023 zijn de hypotheekrentes zelfs flink gestegen, maar in verhouding zijn de hypotheekrentes nu nog redelijk laag. 30 jaar geleden waren de gemiddelde hypotheekrentes 10% tot 11%. Eind 2023 liggen de gemiddelde hypotheekrentes op 4 tot 4,65%.